کد مطلب:21222 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه و در چه موارد و اوقاتي به فكر بپردازيم؟

تفكر و انديشيدن هميشه مقدمه درست انجام دادن و انجام گرفتن بوده كه در كارهاي اساسي و زير بنايي خود اصلي محسوب مي شده است. ارزش تدبر و تفكر تا آن جاست كه رسول خدا(ص) فرمود: {Hفكره ساعه خير من عباده سنه H}{M؛ انديشيدن يك ساعت برتر است از عبادت يك سال M}. تفكر در چيزهايي كه قرآن به آن دعوت نموده مانند: الف) تفكر و انديشه انسان در خويش كه چگونه خلق شده است و خلقت او از چه دقايق و ظرافتي و از چه قوت و ضعفي بر خوردار است. قرآن مي فرمايد: {A{/Bأَ وَ لَمْ يَتَفَكَّرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ {w1-6w}{I30:8I}/}A}{M؛ آيا آنان در وجود خويش انديشه نمي كنند؟ M} ب) تفكر در كرات فضا و آسمان ها و خلقت گردش فاصله آنها و... كه مسلم انديشيدن در اين امور دانش و فرهنگ انسان را بالابرده و رشد مي دهد و اين امر را خداوند از صفات انسان هاي موءمن مي شمارد. {A{/Bاَلَّذِينَ يَذْكُرُونَ اَللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلي جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً{w1-21w}{I3:191I}/}...A}{M؛ موءمنيني كه در حال ايستاده و نشسته خدا را ياد مي كنند و حتي در زماني كه به پهلو دراز كشيده اند تفكر در آفرينش آسمان ها و زمين مي نمايند و بعد اذعان مي دارند و مي گويند بارالها! تو اينها را هرگز بيهوده نيافريده اي... M} ج) انديشيدن در مورد گذشتگان (جوامع و افراد موفق و يا شكست خورده) خود درسي فراموش نشدني و سازنده است. پرورگار به رسولش حكايت آنان را بيان مي كند و سپس اميد ايجاد تفكر در شنوندگان ايجاد مي نمايد: {H{/Bفَاقْصُصِ اَلْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ {w30-33w}{I7:176I}/}H}{M؛ حكايت كن داستان و قضاياي گذشتگان را شايد به تفكر و انديشه بنشينندM} نگاه كنيد عاقبت دروغ گويان چگونه است؟ و در جاي ديگر مي گويد: {H{/Bفَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ اَلْمُكَذِّبِينَ {w9-13w}{I3:137I}*/}H} و موارد بسيار ديگري در قرآن آمده است كه بايد تفاسير را در اين زمينه مطالعه كرد. و در بعضي از روايات آمده است: {Hاذا قدمت الفكر في جميع افعالك حسنت عواقبك H}{M؛ هر كاري را كه قبل از انجام آن تفكر كني نتايج زيبايي در پي خواهد داشت M} بايد گفت كه در مواردي تفكر و انديشه نهي شده است. زيرا ممكن است مشكلات و فسادهايي را در پي داشته باشد. از آن جمله است تفكر در مورد شهوت: {Hمن كثر فكره في اللذات غلبت عليه H}{M؛ كسي كه زياد در شهوات و لذات بينديشد مغلوب هواها و هوس ها خواهد شدM} و در جاي ديگر آمده است: «كسي كه در معصيت و گناه تفكر كند به خودش واگذاشته مي شود و تأييدات الهي از او گرفته خواهد شد». و هم چنين نهي در تفكر ذات حضرت حق جل و علي شده است. زيرا انسان مادي نمي تواند در ذات نا متناهي و نا محدود خالقش فكر كند و فكر در آن راه ندارد و به اشتباه و سيه بختي خواهد افتاد. و اما زمان تفكر: تفكر زمان خاصي ندارد ولي بهترين وقت آن نيمه شب و يا بين الطلوعين پس از عبادت و نماز شب است كه در روايات آمده است آن ساعت هاي بهشتي است.